Bạn sống để làm hài lòng ai?

 

6. Ba bước để Không sợ mất lòng

Thầy Trong Suốt: Các em đừng làm điều gì vì sợ. Nếu mình lỡ làm, hoặc mình đang làm thì mình tạm dừng, mình sửa nỗi sợ đi đã. Mình tập cách để không sợ. Không sợ có rất nhiều cách. Có hai cách chính để không sợ.

Một là, thay nỗi sợ bằng tình yêu. Nếu mình thuộc loại tuýp người dào dạt tình yêu thì có thể làm như vậy. Ví dụ người yêu mình bảo: “Em ơi anh muốn đưa em về gặp bố mẹ”. Thế là mình có hai lựa chọn, hoặc mình về quê vì sợ. Mình chưa sẵn sàng gặp bố mẹ của anh. Nhưng sợ anh ấy bỏ mình, ghét mình, giận mình… mình không về thì có chuyện. Nên mình về, về vì sợ.

Có hai giải pháp, một là về vì yêu: Mình nghĩ đi nghĩ lại thấy rằng, mình có thể yêu anh ấy thì về, chứ không phải vì sợ. Đấy, những người dạt dào tình yêu có thể chọn phương án thay nỗi sợ, chuyển dần sợ. Thay 100% thì khó, nhưng chuyển dần sợ sang yêu. Câu chuyện của bạn Thuỷ, mình nghĩ đi nghĩ lại mình thấy rằng: “Thôi, mình về quê sẽ ích lợi cho anh ấy, sẽ đem đến hạnh phúc cho anh ấy. Nên mình sẽ giải quyết nỗi sợ của mình và mình chuyển về quê sống” – Đấy là một lựa chọn. Thường những người nào yêu nhiều thì sẽ bớt sợ.

Tuy nhiên, tình yêu là một thứ không thể dùng lý trí để yêu được. Tình yêu này không phải là mình: “Yêu! Yêu! Quyết tâm yêu! Quyết tâm! Quyết tâm!” là thành yêu, không phải. Thế mới bảo điều này dành cho những người dạt dào tình yêu, những người đầy tình yêu sẵn rồi. Còn không yêu mấy thì rất khó bảo hãy yêu đi được. Đấy, nên cách này có, đúng, nhưng nó không thực dụng lắm, bởi vì không phải lúc nào cũng áp dụng được.

Cách thứ hai, là tập dùng Trí tuệ để hết sợ. Cách này có thể ai cũng áp dụng được. Vì nó dùng lý trí, dùng Trí tuệ để giải quyết nỗi sợ.

Giống như ví dụ con rắn lúc nãy. Một người kêu là: “Rắn! Rắn! Rắn! Chạy! Chạy!”. Tất cả mọi người đều chạy trong khi chưa kịp nhìn con rắn. Chỉ một người kêu thôi, còn bốn người còn lại bỏ chạy. Đấy gọi là không có trí tuệ, mình không nhìn kĩ, mình không biết là rắn hay là gì cả.

Trí tuệ là gì? Mình quay mặt lại nhìn xem đúng con rắn thật không. Khi nhìn mình nhận ra nếu đúng con rắn thật thì sao? Chạy thật nhanh, nhanh hơn người khác, vắt chân lên cổ. Vì mình hiểu rồi còn hội kia vẫn chưa hiểu, chạy theo phong trào. Mình chạy theo hiểu biết, khác hẳn nhau. Nên nó chạy một bước, mình chạy ba bước là chắc rồi. Vì nó không sợ, còn mình hiểu là con rắn thật. Ngược lại nếu đó là cuộn dây thì sao? Cuộn dây thì mình lại nhe răng cười vui vẻ và làm cho người khác bớt sợ. Ví dụ về con rắn và cuộn dây là ví dụ rõ nhất về việc mình có thể dùng Trí tuệ giải quyết nỗi sợ.

Khi mình gặp chuyện thay vì mình làm một hành động theo bản năng thì mình quay lại nhìn rõ nó. Đấy Trí tuệ là thế đấy, nhìn rõ nó, xem nó thật sự đáng sợ không? Đáng sợ ở đâu? Và giải quyết thế nào? Như trong câu chuyện của bạn Thuỷ, Trí tuệ là gì? Thay vì việc cứ nộp đơn về quê chẳng hiểu tại sao, tôi ngồi lại tôi nghe, tôi đọc sách, tôi tìm hiểu và tôi phân tích xem tại sao tôi lại về quê. Khi nhận ra tôi có hai nỗi sợ, tôi tìm cách giải quyết từng nỗi sợ một – đó là Trí tuệ. Giải quyết xong rồi tôi mới quyết định làm hay không làm.

Vì khi nỗi sợ mất thì có thể tình yêu lên tiếng, hoặc khi nỗi sợ mất thì chẳng cần phải làm gì nữa. Vì trước đây mình định làm vì sợ, khi giải quyết xong nỗi sợ rồi thì hoặc tình yêu lên tiếng: “Thôi đúng rồi, chồng mình là nhất, mình về quê với chồng”. Hoặc mình thấy chẳng đáng gửi đơn về quê, rút đơn lại. Đấy là cách để mình giải quyết nỗi sợ.

Nguyên tắc đầu tiên là đừng làm điều gì vì sợ. Nếu đang làm vì sợ, hãy tạm dừng lại, hãy quay lại nhìn và tìm cách giải quyết nỗi sợ đấy bằng Trí tuệ hoặc bằng tình yêu. Có những chuyện trên đời chỉ giải quyết bằng tình yêu. Ví dụ người mẹ yêu con có thể hy sinh cho con rất nhiều, chẳng sợ gì, vì tôi yêu, thế thôi. Cách đấy không dễ làm, thường phải những người dào dạt tình yêu. Còn cách tất cả các em có thể làm được là dùng Trí tuệ. Khi mình hành động vì sợ thì phải nhận ra rằng mình đang làm vì sợ.

Vậy làm thế nào ra khỏi vòng xoáy nỗi sợ?

Bước một, phải nhận ra mình làm vì sợ. 100% sợ thì không nhưng có một nỗi sợ nào đó đằng sau hành động của mình khi mình cố làm vừa lòng ai đó. Các em rất hay nghĩ rằng mình làm thế này không phải vì sợ đâu, mình oách lắm. Nhưng nếu em nhìn kỹ lại thì có thể 80% là vì yêu hay là vì cái gì đó. Nhưng kiểu gì các em cũng sẽ tìm thấy cái phần sợ và em phải dừng lại để giải quyết cái phần sợ đấy. Từ từ đừng làm vội, trì hoãn chút cũng được.

Bạn Nguyên lúc nãy kể một câu chuyện bạn đồng nghiệp rủ đi ăn. Bạn ấy đi. Thế thì đừng đi vội, đừng quyết định gì vội. Bước một, kiểm tra xem mình đi vì mình thực tình muốn đi không? Hay đi vì sợ. À, phát hiện ra “Đi vì sợ.”

Bước hai, mình có chuyển sợ thành yêu được không nhỉ? Dùng tình yêu nếu mình có nhiều tình yêu. “Vì tình yêu dạt dào với các bạn nên tớ sẽ đi.” Điều này không thể dùng lý trí được, mình phải xem lại thôi.

Bước ba, tôi có thể dùng Trí tuệ để giải quyết nỗi sợ không? Tôi phải tìm xem tôi sợ điều gì? Trong trường hợp của bạn đấy là sợ điều gì?

Hạnh Nguyên: Sợ mọi người sẽ đánh giá là không đoàn kết hoặc sợ mọi người phán xét.

Thầy Trong Suốt: Đúng rồi, trong trường hợp này bạn ấy sợ phán xét. Vậy làm thế nào dùng trí tuệ để giải quyết nỗi sợ? Trí tuệ để giải quyết nỗi sợ là gì? Là khi mình sợ người ta phán xét, mình phải hiểu rằng đủ nhân đủ duyên, đủ nhân quả, thì phán xét sẽ xảy ra. Mình có cố thì người ta cũng phán xét mình. Phán xét không đến từ việc mình có đi hay không đi. Nếu mình đi, nhưng mình hành xử hoặc mình làm gì đấy mất lòng thì vẫn bị phán xét. Ngược lại nếu mình không đi mà mình sống một cách đáng tôn trọng, người ta không phán xét mình. Đấy là sự thật.

Khi mình sợ quá mình phóng đại lên rằng: Nếu mình không đi thì người ta phán xét, nhưng khi mình có Trí tuệ, mình thấy rằng không phải như vậy. Khi mình đang sợ mình rất hay phóng đại. Mình nghĩ ngay “Nếu không đi là phán xét” – thực tế không phải như vậy. Mình có thể không đi vẫn không bị phán xét, hoặc mình chấp nhận bị phán xét là một phần của cuộc sống, nó xảy ra theo nhân quả. Và khi đó mình tìm cách lựa chọn khác.

Ví dụ ngày xưa anh cũng đã từng ăn chay hai năm, và tất cả các buổi tiệc mình đều không đi hết. Buổi tiệc mà mình biết chắc chắn đến đấy sẽ gọi hải sản tươi sống, tránh hết. Nhưng có ai coi thường mình đâu! Vì phán xét không đến từ một hành động. Phán xét đến từ phẩm chất con người. Nếu người ta coi thường phẩm chất mình người ta mới phán xét mình, nói xấu mình. Còn mình có vài hành động như vậy, nhưng người ta không nói xấu mình nếu mình có phẩm chất tốt. Ví dụ mình vẫn là người trung thực và sẵn sàng giúp đỡ người khác khi cần thiết. Mình có thể bỏ đi ăn nhưng mình không bỏ đi giúp. Những người bạn nhậu sẽ phán xét mình, nhưng mà tất cả mọi người sẽ không phán xét theo kiểu mình là một kẻ xấu. Cùng lắm người ta phán xét mình là kẻ nhác đi nhậu thôi. Vì sao? Vì mình có phẩm chất của mình, không ngại sự phán xét không đúng với con người thật của mình.

Ngược lại khi mình có Trí tuệ rồi, mình chấp nhận sự phán xét đấy. Mình chấp nhận bị người ta coi thường. Một phần cuộc sống mà! Người không hiểu mình là những người thật sự không quan trọng với mình. Sự coi thường đấy không ảnh hưởng đến cuộc đời mình, mình chấp nhận để cho cả những người khác hiểu lầm mình luôn – đấy cũng là một loại Trí tuệ.

Chấp nhận người khác hiểu lầm mình là một loại Trí tuệ. Khi mình có trí tuệ mình sẽ vượt qua nỗi sợ theo kiểu: “Tôi không phải là người như vậy, nhưng cuộc sống là như vậy. Có thể người ta hiểu lầm tôi, những người đấy hiểu lầm tôi cũng là bình thường thôi. Tôi chấp nhận điều đấy”.

Trí tuệ là mình chấp nhận. Đấy, Trí tuệ không phải là điều gì đó cao siêu đâu. Mình hay nghe thấy “Trí tuệ”, mình nghĩ là cao siêu. Trí tuệ đơn giản là mình chấp nhận. Chấp nhận trong trường hợp của bạn Thuỷ là mình chấp nhận bị chồng buồn. “Để làm điều đúng tôi chấp nhận chồng buồn” – đấy là Trí tuệ. Đấy, “Để làm điều đúng tôi chấp nhận phiền phức” – đấy là Trí tuệ. Thế còn trong trường hợp của bạn Nguyên, Trí tuệ là gì?

Hạnh Nguyên: Để làm điều đúng mình chấp nhận cho người ta phán xét mình.

Trong Suốt: Đúng rồi, để làm điều đúng tôi chấp nhận để cho tất cả bạn bè tôi phán xét tôi là một kẻ…

Hạnh Nguyên: Không đoàn kết, không tôn trọng sếp.

Trong Suốt: Nhưng thiếu gì cách để tôn trọng sếp. Cần gì phải đi ăn nhậu mới tôn trọng sếp, đúng chưa? Khi mình phóng đại lên thì mình nghĩ phải ăn nhậu mới tôn trọng sếp. Còn khi mình sáng suốt, Trí tuệ rồi thì thiếu gì cách. Ngày mai đứng trước công ty hát bài ca ngợi sếp. Đúng không? Thế là thôi, cả công ty thấy là gì? Mình là đứa tôn trọng sếp nhất! Việc quái gì phải đi ăn hải sản tươi sống. Khi mình sáng suốt rồi mình có rất nhiều cửa. Đấy, để làm một điều đúng, tôi chấp nhận người khác hiểu lầm mình. Cái này rất quan trọng đấy, cái này là dấu hiệu của trưởng thành.

Vì các em không thể nào làm hài lòng tất cả mọi người được, không thể làm tất cả mọi người hiểu đúng về mình được. Các em có thể hiểu đúng về tất cả những người xung quanh mình không? Người thân mình chắc gì mình đã hiều đúng hết, nữa là bạn bè. Thế nên mình hy vọng người khác hiểu đúng về mình là một điều rất buồn cười. Nhưng đôi khi mình giữ ảo vọng buồn cười đấy để mình sống vì rất sợ. Còn Trí tuệ là Cho phép. Trí tuệ mà. Tôi cho phép cả thế giới này hiểu lầm tôi, vì đó là sự thật. Sự thật là chẳng có ai hiểu đúng tôi được 100% hết. Đủ hoàn cảnh là có thể hiểu lầm. Người Trung Quốc có câu: “Đi qua ruộng dưa thì đừng có cởi giày và đi qua giàn bí thì đừng có vấn khăn.” Vì sao ạ?

Một bạn: Vì sợ nghĩ mình ăn trộm.

Thầy Trong Suốt: “Qua điền bất khả nạp lý”: nếu mình đi qua ruộng, mình cởi giày người ta sẽ thấy, nghĩ mình là ăn trộm. Cúi xuống lần mò gì đó. Còn đi qua giàn bí, mình cứ quấn khăn trên đầu, người ta nghĩ mình là ăn trộm. Nên câu này khuyên “Đi qua ruộng dưa thì đừng có cởi giày và đi qua giàn bí thì đừng có vấn khăn”, vì sợ bị người khác hiểu lầm.

Thế nhưng đấy là thời đại cũ rồi. Nếu mình cứ sống như vậy nhỡ lúc cần cởi giày thì cởi chứ! Khăn rơi có quấn không? Quấn chứ! Thời đại cũ, người ta quá sợ hình ảnh của họ trong mắt người khác bị mất, nên họ dạy mình những câu như thế. Nhưng các em ở thời đại mới, các em phải hiểu việc người khác nghĩ gì về mình nếu mình chạy theo việc đấy thì mình chui vào vòng xoáy của nỗi sợ. Mà các em đã sợ một lần, các em sẽ sợ lần hai, lần ba, lần bốn.

Nên một ngày nào đó các em phải quyết định ra khỏi vòng xoáy bằng việc có Trí tuệ. Bằng việc chấp nhận rằng nếu chuyện đó xảy ra thì cũng là nhân quả, mình không thể nào chống lại việc đó được. Nên mình chấp nhận có khả năng nó xảy ra. Nếu các em có nhân quả của việc bị coi thường, bị hiểu lầm thì nó sẽ xảy ra, em không chống nổi. Nên mình chỉ có thể làm được phần mình cho là tốt nhất thôi, chứ mình không sợ, mình không cố gắng làm cho tất cả mọi người hiểu đúng về mình. Đó là bắt đầu trưởng thành đấy. Khi nào các em không bị ảnh hưởng bởi suy nghĩ của người khác về mình nữa các em mới bắt đầu trưởng thành được. Nếu các em bị ảnh hưởng bởi những suy nghĩ của người khác về mình thì các em là nạn nhân của nỗi sợ.

Bởi vì suy nghĩ người ta thay đổi liên tục: Hôm nay nghĩ tốt về mình, ngày mai có thể nghĩ xấu được không? Nếu mình là nạn nhân của suy nghĩ người khác, mình có thê thảm không? Vì suy nghĩ người ta đổi liên tục, nên người ta nghĩ tốt về mình, lúc sau người ta nghĩ xấu về mình. Mình đang là người rất vui thành người bất hạnh ngay lập tức. Nên khi nào các em muốn trưởng thành chỉ có cách duy nhất các em bắt đầu ra khỏi thế giới là nạn nhân của suy nghĩ người khác. Vì suy nghĩ người khác luôn thay đổi theo hoàn cảnh, dù tâm địa họ tốt đi nữa, hoàn cảnh cũng làm cho họ nghĩ sai về mình. Các em không thể sống trong trạng thái lúc nào cũng sợ người khác nghĩ gì về mình được, vì các em rơi vào vòng xoáy của nỗi sợ, một thời gian sau đời em ngập tràn nỗi sợ.

7. Phần thưởng chỉ dành cho người dấn thân đi tìm Trí tuệ.

Một bạn nữ: Anh cho em hỏi, trong ví dụ đi ăn liên hoan với công ty, ví dụ như có sếp ở đó. Và sếp sẽ đánh giá mình, xong rồi sếp sẽ làm khó mình trong công việc. Mình muốn một mình mình một ý rất khó như vậy. Dù bây giờ mình thể hiện mình không sợ gì hết, nhưng khi làm việc mình sẽ bị ảnh hưởng trong công việc hay thuyết phục sếp một điều gì đó.

Thầy Trong Suốt: Đó là em bị nỗi sợ làm phóng đại lên.

Bạn đó: Không, em thấy hợp lý chứ.

Thầy Trong Suốt: Không, nếu em cảm thấy mình không ăn được món đấy thì em đừng ăn, nhưng em phải tìm cách khác để gặp sếp. Thế là mình vẫn OK.

Bạn đó: Ví dụ trong nhà hàng đó mình có thể ăn những món khác, không nhất thiết phải ăn như vậy. Nhưng mình vẫn đi bình thường, mình có thể gọi các món khác ra trong menu (thực đơn), em thấy mình vẫn hoà đồng với mọi người.

Thầy Trong Suốt: Cũng được, phương án đấy cũng được. Khi mình sáng suốt rồi mình sẽ có rất nhiều phương án. Mình vẫn đến nhưng mình sẽ không bắt buộc phải ăn những các món người ta gọi nữa. Mình ăn kiểu riêng, ăn rau cũng được. Nghĩa là khi mình sáng suốt rồi, mình có quá nhiều phương án để chọn. Nhưng khi mình không sáng suốt, mình bị phóng đại lên. Mình cứ nghĩ buộc phải đến, buộc phải ăn những món đấy.

Bạn đó: Nhưng em có nghe một câu là: “Bồ Tát sợ nhân, chúng sinh sợ quả” thì ngay cả Bồ Tát còn sợ thì huống gì mình? Nghĩa là nỗi sợ giúp cho mình biết được những khó khăn thường trực?

Thầy Trong Suốt: À không phải, em hiểu nhầm câu đấy rồi, hiểu quá nhầm. “Bồ Tát sợ nhân” nghĩa là: Bồ Tát cẩn thận khi gieo nhân. Nhân là hành động Bồ Tát làm. Quả là kết quả người ta nhận. “Chúng sinh sợ quả” là gì? Là lúc gieo nhân, mình chẳng quan tâm gì cả, nói dối thoải mái, làm điều xấu thoải mái. Xong một ngày nào đó bị bắt quả tang thì bắt đầu ngồi lo không biết người ta xử mình thế nào – đấy là “chúng sinh sợ quả”. Lúc gieo nhân thì mình chẳng quan tâm, chẳng cẩn thận. Đến lúc quả đến một cái, mình sợ hãi. Suốt ngày mình đi lừa người khác xong rồi mình lo công an bắt – đó là một ví dụ “chúng sinh sợ quả” đấy. Cứ nói dối, nói xấu xong rồi lo người khác hiểu sai về mình. Quả sẽ đến thôi, nếu mình làm điều sai thì quả sẽ đến.

Chúng sinh sợ quả, Bồ Tát thì không sợ quả, Bồ Tát hiểu rằng đã gieo điều xấu thì điều xấu sẽ đến. Nên Bồ Tát không mất công sợ quả nhưng phải cẩn thận khi gieo nhân. Sợ nhân là gieo nhân cẩn thận, chứ không phải sợ nhân vì nhân có đến đâu mà sợ. “Bồ Tát sợ nhân” là Bồ Tát rất cẩn thận khi gieo bất kì nhân gì. Biết việc này nói dối sẽ được việc nhưng tôi sẽ không nói dối vì tôi sợ nếu tôi gieo nhân nói dối thì quả xấu sẽ đến, cho tôi và cho người khác. Đấy, sợ ở đây là cẩn thận chứ không hề liên quan đến nỗi sợ anh vừa nói đâu. “Bồ Tát sợ nhân” ở đây là cẩn thận khi gieo nhân xấu. Còn “chúng sinh sợ quả” là sợ hãi, lo lắng khi một việc mình đã gieo rồi và bây giờ quả mò đến mình không chịu nổi, mình sợ.

Bạn đó: Theo em nghĩ sự sợ cũng có nhiều tác dụng tốt trong cái cuộc sống của mình.

Thầy Trong Suốt: Đúng rồi. Nỗi sợ không xấu, nếu mình bị nó khống chế mới xấu. Nỗi sợ giúp mình cẩn thận. Ở đây mình không bài trừ nỗi sợ, những người hành động bị khống chế bởi nỗi sợ thì xấu. Bạn Thuỷ là ví dụ. Nếu bạn ấy nộp đơn mà không biết vì sao – đấy là dấu hiện bạn bị khống chế bởi nỗi sợ. Còn khi bạn biết vì sao rồi thì bắt đầu thoát ra khỏi sự khống chế của nỗi sợ. Nếu bạn ấy không hành động hoặc bạn ấy hành động một cách khác, chứng tỏ bạn hoàn toàn thoát ra khỏi nỗi sợ. Nỗi sợ chỉ làm mình cẩn thận thôi.

Hiểu rằng: “À, nếu mình quá tay thì ông chồng ông ấy buồn lắm đây”, thì mình sẽ cẩn thận. Mình sẽ đừng quá tay, nên hãy cẩn thận. Còn sợ là gì? Ví dụ bây giờ bạn ấy đang sợ này, bạn ấy nộp đơn mà không biết vì sao – là bạn đang sợ. Nhưng qua buổi này hy vọng bạn sẽ bớt sợ, không hành động vì nỗi sợ. Hành động vì nỗi sợ là hành động do nỗi sợ khống chế. Cái đấy luôn luôn xấu, vòng xoáy nỗi sợ sẽ đến. Em bị khống chế lần một sẽ bị khống chế lần hai, khống chế lần ba. Thì cách đơn giản để giải quyết nỗi sợ là chấp nhận nỗi sợ. Chấp nhận điều mình sợ có thể xảy đến trong đời mình. Trước đây anh có buổi trà đàm anh đã nói rồi, bài đấy tên là gì nhỉ?

Ngọc Nhân: “Đằng sau nỗi sợ là sự kỳ vọng”.

Thầy Trong Suốt: “Đằng sau nỗi sợ là sự kỳ vọng”. Tức là có thể dùng trí tuệ để giải quyết nỗi sợ. Nói hôm nay sẽ không đủ thời gian, nhưng nếu nghe bài đấy mọi người sẽ thấy đằng sau nỗi sợ là một sự kỳ vọng. Trong câu chuyện của bạn Thuỷ, bạn kỳ vọng một điều gì đó ở chồng mình? Em nên về nghe bài đấy, bài đấy đầy đủ hơn bài này nhiều. Bài này chỉ nói tại sao mình làm hài lòng người khác vì mình sợ thôi. Chứ còn muốn giải quyết nỗi sợ bằng trí tuệ thì khuôn khổ bài ngày hôm nay không đủ. Nhưng có bài Trà đàm đã có sẵn rất phù hợp: “Đằng sau nỗi sợ là sự kỳ vọng”.

Em muốn giải quyết các nỗi sợ thì em phải biết rằng tại sao mình sợ? Mình sợ vì mình kỳ vọng vào một điều gì đó, và mong rằng nó xảy ra hoặc không xảy ra. Mình kỳ vọng chồng mình sẽ yêu mình, mình sợ chồng mình ghét mình. Các em trong cuộc sống cứ kỳ vọng là có sợ. Em kỳ vọng sẽ đỗ đại học thì em sẽ sợ thi đại học, sợ trượt. Nếu em muốn giải quyết nỗi sợ đến tận cùng thì mình phải giải quyết được loại kỳ vọng đấy. Bài này có trà đàm rồi nên không cần nói nữa.

(Tham khảo thêm bài Trà đàm Đằng sau nỗi sợ là sự kỳ vọng: https://trongsuot.com/dang-sau-noi-so-la-su-ky-vong/)

Hôm nay mình nhấn mạnh ý: “Tại sao mình cố đi chiều lòng người khác?” Mình không biết tại sao cả, mình cứ nghĩ tôi sống thế thôi. Tôi quen sống thế rồi, bạn bè tôi sống thế, bố mẹ tôi sống thế, thì tôi cũng sống thế. Điều đấy không đúng. Nếu mình sống như vậy, rất có khả năng mình đang bị khống chế bởi nỗi sợ. Mình phải đi tìm xem tại sao mình đi chiều lòng người khác. Khi mình tìm, mình sẽ tìm ra được mình sợ cái gì.

Một là mình có sợ không, hay chiều lòng hoàn toàn vì yêu? Nếu thế thì tốt. Ít nhất là tốt lắm rồi vì không có nỗi sợ. Còn nếu mình nhìn ra nỗi sợ, mình sẽ không chấp nhận bị nỗi sợ khống chế, mình phải nhìn rõ nỗi sợ, giải quyết nó, rồi mới làm.

Làm thế nào để nhận ra nỗi sợ? Phải tìm nỗi sợ. Như hôm nay mình có buổi tìm nỗi sợ cho Thuỷ, sau khi tìm ra nỗi sợ rồi mình giải quyết nó bằng trí tuệ. Giải quyết xong, mình có quá nhiều lựa chọn. Hay như em nói lúc nãy trong trường hợp của bạn Nguyên, mình có thể vẫn đi nhưng mình ăn nhẹ nhàng thôi.

Khi mình giải quyết xong nỗi sợ, mình có rất nhiều sự lựa chọn. Khi mình không giải quyết được nỗi sợ thì nỗi sợ, nó bắt mình phải chọn một lựa chọn. Mình phóng đại lên mà. Đời chỉ có thế, không làm thế là chết. Nhưng khi mình giải quyết được nỗi sợ hoặc bớt sợ rồi, cuộc đời mình có quá nhiều lựa chọn và mình sẽ lựa chọn điều tốt đẹp nhất, sáng suốt nhất. Hoặc khi mình đã bị nỗi sợ khống chế rồi, mình nhìn việc gì mình cũng sinh ra sợ hết. Và nó đẩy mình vào một lựa chọn vòng xoáy của nỗi sợ. Nếu mình không nhận ra nỗi sợ, thì nỗi sợ này sẽ đẩy mình đến nỗi sợ khác, mình sẽ chui vào vòng xoáy của nỗi sợ mà không biết khi nào ra được.

Nếu bạn nào muốn sống hạnh phúc thì chắc chắn không thể sống trong nỗi sợ. Mình muốn giúp người khác, tại sao mình sợ giúp anh này, anh kia? Mình biết người này mình giúp được nhưng mình đến gần anh ấy người ta dị nghị lắm, lại không đến được. Như vậy là vì mình sợ. Không những mình làm cuộc sống mình không hạnh phúc, mình còn không giúp được người khác. Mình sợ nói bố mẹ mình biết sự thật. Mặc dù mình biết nói xong bố mẹ mình sẽ hiểu ra được nhiều điều. Bởi vì mình sợ. Nỗi sợ ngăn cản mình làm điều đúng. Nên nỗi sợ là kẻ thù của tình yêu. Càng sợ nhiều, càng yêu ít. Yêu mà sợ thì cũng chẳng làm được điều đúng nữa. Nỗi sợ sẽ làm ta đau khổ.

Một bạn nam: Anh cho em hỏi lúc nãy anh có nói để làm điều đúng thì tôi chấp nhận bị phán xét đúng không ạ?

Thầy Trong Suốt: Ừ.

Bạn đó: Nhưng mình là những chúng sanh có thể nói là phàm phu, không có đủ trí tuệ để mình xét những hành động mình đúng hay sai. Như mình làm một hành động mình nghĩ rằng mình không sợ, nhưng điều đó chưa chắc đúng, thì mình có nên tiếp tục làm điều đó hay không?

Thầy Trong Suốt: Lúc nào mình cũng phải xem đúng hay không. Trí tuệ là quá trình em phải tích tập, phải soi đi soi lại. Nếu mình đang làm dở mà mình thấy mình sai thì mình sửa. Mình đang làm dở, mình thấy lâu nay mình tưởng mình đúng, hóa ra mình sai, đương nhiên phải sửa rồi. Lúc nào cũng phải xem. Kể cả mình rất tự tin nhưng nếu mình cảm thấy việc này có vấn đề mình vẫn phải xem. Mình xem động cơ của mình. Và nếu mình đang tưởng mình đúng mà mình thấy mình sai thì mình sửa lại thôi. Sửa không bao giờ muộn đâu. Chỉ có sợ mới sinh chuyện thôi. Chứ còn nếu mình luôn đi tìm điều đúng thì mình sẽ tìm ra. Có sai nhiều lần mới tìm ra điều đúng được. Mà thực chất cuộc sống con người là thế đấy. Chẳng ai trở nên có hiểu biết, trí tuệ và trưởng thành nhờ toàn đúng cả mà chủ yếu do sai. Sai nhiều biết sửa thì thành đúng.

Bạn đó: Tức là ban đầu khi mình hành động, thì tuyệt đối hành động của mình không có nỗi sợ?

Thầy Trong Suốt: Mình cố gắng như thế.

Bạn đó: Còn chuyện đúng sai mình phải rèn luyện hằng ngày.

Thầy Trong Suốt: Mình cố gắng không sợ. Nếu mình cố gắng mà thấy cuối cùng mình đang làm sai gì đó. Ví dụ cũng là chuyện bạn Nguyên đi cho dễ hiểu. Bạn ấy quyết định đến buổi đấy để ăn, bạn ấy nhận ra là bạn sợ. Bạn sợ nên mới đến, thế là sai rồi đúng không? Bạn ấy cố sửa, ví dụ bạn ấy sửa bằng cách thôi không đến nữa, không đến tí nào nữa thì bạn tưởng thế là đúng. Nhưng chưa chắc đã đúng. Có khi vẫn phải đến để hoà đồng, nhưng hạn chế hành động. Nhưng bạn lại hơi cực đoan, bạn ấy không đến. Thế là lại sai một lần nữa.

Nhưng ngày hôm sau bạn nhận ra: “Thôi rồi, đành rằng bữa trước vì không sợ nên mình không đến, nhưng mình lại đi hơi quá, mình lại tạo ra một sự mất hoà đồng trong tập thể, lần sau mình sẽ sửa” Đấy thì bạn mua hoa đến, đúng không? Bạn nhảy múa, hát bài hát ca ngợi sếp và đồng nghiệp. Đấy, làm thế nào cũng được. Khi bạn không sợ, bạn sẽ dám làm những điều như thế. Còn nếu bạn ấy sợ, bạn ấy không dám mua hoa luôn. “Ôi người ta phán xét mình chết!”, đúng không? “Ai lại thế!”.

Minh Anh: Em lấy ví dụ được không ạ. Phòng em thỉnh thoảng lại đi ăn ba ba, những con ba ba tươi sống bơi trong bể ấy, các anh chị trong phòng chỉ có mấy người thôi, và có các sếp của mình luôn ấy. Thế là rủ em đi. Ban đầu em sợ lắm. Sợ phải giết chóc. Nên em bảo là: “Hôm nay em bận.” Lần sau người ta đến, người ta lại rủ đi em không đi nhưng nghĩ “Chết rồi, nếu lần nào mình cũng nói bận ấy người ta sẽ nghĩ mình đang có vấn đề gì đấy không muốn hoà đồng hay là gì đó.”

Sang lần thứ ba, bởi vì rất hay đi ăn ba ba nên người ta rủ thì em bảo là thôi, lần này một là mình đang sợ người ta phán xét mình là người không hoà đồng, không giao lưu với các anh chị, sống khép kín tách biệt với mọi người. Nên em bảo thôi kệ mọi người muốn phán xét gì cũng được, em chấp nhận. Sau đấy em quyết định em nói thẳng em không sát sinh cho nên em quyết định em không đi những buổi tiệc mà có sát sinh như thế. Thế là lần sau các anh chị đi ăn ba ba không rủ em nữa, nhưng đi ăn món khác lại rủ em.

Thầy Trong Suốt: Ừ, đấy, rất tốt, ví dụ đúng. Bạn ấy dũng cảm nói ra. Không sợ mà. Đầu tiên, bạn ấy sợ sát sinh nhưng về sau bạn phát hiện ra bạn còn nỗi sợ người ta bảo mình không hoà đồng. Sau bạn phát hiện ra một nỗi sợ nữa: sợ nói thật, nói thẳng. Và vượt qua từng cái một. Cuộc sống như vậy đấy. Không phải một phát em dẹp hết nỗi sợ đâu, không phải đúng ngay lập tức đâu. Sự thật là cuộc sống không ai đúng ngay lập tức được. Mà không ai nhìn hết mọi vấn đề được. Chỉ có dấn thân vào, thật sự cố gắng tìm Trí tuệ thì mình mới tìm ra được. Và mình chấp nhận sai. Trong quá trình đi tìm Trí tuệ, mình sẽ bị sai lầm. Đó là chuyện quá bình thường của quá trình đi tìm sự thật. Phải dấn thân vào. Còn nếu ngay từ đầu bạn ấy bảo: “Thôi em sẽ chiều các anh các chị, em sẽ cười ha hả khi nhìn con ba ba bị cắt tiết”, thì bạn ấy sẽ không bao giờ tìm được sự thật, bạn ấy sẽ không bao giờ giải quyết được nỗi sợ được.

Nên thực chất con đường ra khỏi nỗi sợ rất cần người dũng cảm. Lúc nãy mình nói một yếu tố thiếu, nhưng quan trọng là dũng cảm. Dũng cảm làm điều đúng. Những người nào làm được điều dũng cảm, người đấy sẽ tìm ra hạnh phúc. Phần thưởng chỉ dành cho những người dũng cảm. Phần thưởng không bao giờ dành cho người nhát gan. Nhát gan vì sợ. Những người mà nhát gan chỉ có sợ thôi. Cuộc đời họ sớm muộn gì cũng sẽ chẳng có phần thưởng nào hết. Nếu em dũng cảm đi tìm sự thật, em chấp nhận sai lầm, vượt qua nỗi sợ thì em sẽ có phần thưởng.

Phần thưởng cho dũng cảm rất sướng. Rõ ràng đối với bạn Minh Anh vừa xong, người ta đi ăn ba ba không mời bạn ấy nữa, mà ăn món khác vẫn gọi bạn ấy. Chứng tỏ bạn ấy có phần thưởng quá rõ chứ đúng không? Đấy là phần thưởng cho người dũng cảm. Nhưng để có phần thưởng đấy, bạn ấy phải vượt qua rất nhiều nỗi sợ và phải có những sai lầm nữa.

Thì những buổi trà đàm này động cơ là thay đổi nhận thức của mọi người. Để giúp mọi người có nhận thức đúng hơn về cuộc sống. Đấy là động cơ căn bản.